Zorunlu bireysel emeklilik nedir? Zorunlu BES şartları nelerdir? BES katılımı sonucunda maaşlardan ne oranda kesinti yapılıyor? sorularının cevaplarını detaylı olarak yazımızda bulabilirsiniz. Zorunlu bireysel emeklilik nedir sorusunun detaylarını ve sistem ile ilgili tüm merak edilenleri sizler için yazımızda bir araya getirdik.
Zorunlu Bireysel Emeklilikte Bilinmesi Gerekenler
45 yaş altı milyonlarca çalışanı ilgilendiren sistem, kimilerine göre otomatik bireysel emeklilik, kimilerine göre zorunlu bireysel emeklilik şeklinde adlandırılıyor. Zorunlu bireysel emekliliğin son zamanlarda sürdürülebilir hale getirilmesi için sistemde değişikliğe gidilmesi amaçlanıyor. Çalışanlar otomatik olarak sisteme dahil edildikten sonra 3 yıl süre ile ayrılmanın yasak olduğu bir sisteme planı tartışılıyor. Peki tartışmalara neden olan zorunlu bireysel emeklilik nedir? Detayları yazımızın devamından öğrenebilirsiniz.
Zorunlu Bireysel Emeklilik Nedir?
Zorunlu bireysel emeklilik nedir sorusuna kısa ve net bir cevap vermemiz gerekirse, 45 yaşını dolduran kamu ve özel sektör çalışanlarının otomatik şekilde dahil edildiği, kendi bireysel emeklilik sözleşmelerinin olmasının süreci değiştirmediği, yararları uzun sürede görünen bir birikim sistemidir. Otomatik BES’in amaçlarından biri, çalışanların kazançlarından bir kısmını birikimleri için ayırmalarını sağlayarak emeklilik döneminde refah seviyelerinin daha yüksek olması. BES’in diğer amacı ise uzun vadeli olarak finansal kaynak yaratmak.
Otomatik katılım sisteminde, işveren katkısı mevut değil. %25 devlet katkısı ise hem çalışanların isteğe bağlı olarak katıldığı bireysel emeklilik sistemlerine ekleniyor hem de otomatik olarak dahil edilen sisteme.
Zorunlu Bireysel Emeklilikte Maaşlardan Ne Kadar Kesinti Yapılacak?
Çalışanların en çok merak ettikleri konuların başında ise zorunlu bireysel emeklilik sistemi ile çalışan maaşlarından ne kadar kesinti yapılacağı geliyor. Zorunlu bireysel emeklilikte sabit bir kesinti yapılmayacağını belirtelim. Her çalışan için farklı bir kesinti uygulanacak. Sisteme dahil olan çalışanların prime esas kazançları üzerinde %3 oranında kesinti yapılacak. Prime esas kazanç için brüt gelir diyebiliriz. Örneğin, aylık maaşınızın brüt miktarının 3.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda brüt maaşınızın %3’ü, yani 90 TL’si her ay zorunlu bireysel emeklilik sistemine aktarılacaktır.
Önemli bir konuya da bu kısımda dikkat çekiyor. Sistemde en düşük kesinti 50 TL olacak. Yani maaş geliriniz ne kadar olursa olsun, yapılacak kesintinin miktarı 50 TL’nin altında olmayacak. Yapılacak olan kesintinin oranının %3 olduğunu belirtmiştik, ancak Bakanlar Kurulunun bu oranı iki katına çıkarma veya %1 oranına düşürme yetkisi olduğunu da belirtelim.
Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemine Kimler Dahil Olacak?
TBMM’ye gönderilen tasarıya göre mevcut 1972 ve üstü doğumlu, yani 45 yaş altı tüm çalışanlar zorunlu bireysel emeklilik sistemine dahil edilecek. Sisteme dahil olmamak gibi bir durumsa söz konusu olmayacak. Ancak isteyenler iki ayın sonunda yapılan kesintinin tamamını geri alabilecek. Sistemden çıkan katılımcı bu süre boyunca kazanılan haklarını da alabilecek. Sistemden ayrılan kişinin hesabında bulunan tutarsa en geç 10 iş günü içerisinde çalışanın hesabına yatırılacak.
İki ay sonunda sistemden çıkmayan çalışanlara ise bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL ilave devlet katkısı verilecek. ( Bakanlar Kurulu’nun bu tutarı yarısına kadar azaltma veya yarısından fazla arttırmaya yetkisi bulunuyor.) Ayrıca emeklilik hakkını kullanacak olan çalışanlara, bireysel emeklilik hesabında bulunan miktarı en az 10 yıllık ve gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almaları halinde %5 ek devlet katkısı ödemesi yapılacak.